Wij leven in Nederland, een bijzonder welvarend land waar we veel wetten en regels kennen die onze samenleving in goede banen (dienen te) leiden. Wij vinden het heel normaal dat mensen die ziek worden medische zorg krijgen, dat iedereen een fatsoenlijke basisopleiding krijgt, dat we een uitkering krijgen wanneer we plotselinge werkeloos worden, dat wegen worden gerepareerd wanneer ze defect zijn (…) Van afstand is dat allemaal waar. Kijken we wat dichterbij, dan zien we toch ook andere dingen.
- Simpele dingen zoals automobilisten die verkeersregels negeren door hard door een kinderrijke buurt te rijden of rechts inhalen op de autosnelweg; buurtbewoners die voortdurend geluidshinder veroorzaken of troep in hun voortuin laten liggen. Demonstranten die de straat op gaan, overlast bezorgen en vernielingen aanrichten en soms zelfs mensen bedreigen omdat ze hun zin niet krijgen (of dat nu terecht is of niet doet verder niet ter zake). Voorbeelden van recente datum zien we bij de boeren die zich tegen de stikstofmaatregelen verzetten.
- Ernstige zaken zoals drugsdealers die jonge kinderen de goot in helpen; fraudeurs die oudere mensen geld afhandig maken; voetbalvandalen, inbrekers en verkrachters.
- Mensen die over alles beschikken om het leven van anderen aangenamer te kunnen maken, maar die dat gewoon niet doen. Zoals mensen die vinden dat ze twintig huizen mogen bezitten en er hoge huurpenningen voor vragen. Mensen met een jacht van vijftig miljoen euro of meer. En mensen die voor datzelfde bedrag een uitstapje maken naar het internationale ruimtestation ISS ‘omdat ze zich dat kunnen veroorloven’. Eigenlijk gewoon iedereen die te rijk is. Veel koningshuizen mogen ook tot deze categorie worden gerekend.
- Machtige politici die niet alleen de touwtjes in handen hebben, maar die daar ook in alle toonaarden misbruik van maken. Door mensen onrechtvaardig te behandelen, te discrimineren of uit te sluiten, of door een voorkeursbehandeling te geven of krijgen al dan niet tegen een ‘kleine’ vergoeding of andere gunst. Dat zijn de lichtere vormen zoals de bonnetjesaffaire en (heel wat minder licht) de toeslagenaffaire. Het ‘zich niet meer actief kunnen herinneren’ past ook prima in dat rijtje.
- Mensen die onderdrukken, martelen en doden alsook de mensen die zich daar niet tegen verzetten. Voorbeelden van recentere datum vinden we in de annexatie van de Krim en de inval in de Oekraïne door Rusland waarbij vele onschuldige mensen zijn onderdrukt, verdreven, gevangen, verkracht, gemarteld en gedood. We zien ook dat China Oeigoeren onderdrukt, hersenspoelt, mishandelt, martelt en misbruikt. En wat te denken van de Verenigde Staten die mensen maandenlang isoleren en martelen in Guantánamo Bay, of de geheime diensten van Rusland, Verenigde Staten en wellicht nog vele andere landen, die moorden ‘in het belang van …’. De mensen die dit doen zijn door-en-door slecht, hoewel ze altijd wel een goede reden weten aan te voeren om hun gedrag te rechtvaardigen. Is het niet om terrorisme te bestrijden, dan is het uit patriotisme of omdat ze domweg vinden dat de ander het aan het verkeerde eind heeft.
Ja, als we dichterbij kijken is het dus allemaal helemaal niet zo mooi …
Om het getij te keren zijn ingrijpende wijzigingen nodig:
- Betere verdeling van middelen bijvoorbeeld door een maximum te stellen aan persoonlijk bezit. Waarom heeft iemand 500 miljoen euro nodig, nog maar te zwijgen van miljarden euro’s. Zullen we gewoon alle bezit boven de 100 miljoen euro afnemen en herverdelen? En 100 miljoen is nog steeds verschrikkelijk veel geld.
- Als we gelijkheid nastreven, waarom moet dan worden betaald voor gezondheidszorg en studeren?
- Zullen we iedereen een basisinkomen geven? Dan kunnen al die uitkeringsinstanties en discussies over de hoogte van de bijstandsuitkeringen worden gestopt. En bedrijven mogen dan minder loon geven zodat de werkgelegenheid toeneemt. Mensen hoeven dan niet te werken (als ze tevreden zijn met hun basisinkomen) maar ze mogen werken als ze méér willen hebben.
- Waarom zetten we niet overal camera’s neer en bewaken iedereen zodat onbestrafte misdaad vrijwel onmogelijk wordt. Ja, dan word je altijd in de gaten gehouden, maar is dat niet beter dan ’s avonds uit bed te worden gebeld en te horen dat je dochter is verkracht en vermoord? Dat je auto is vernield door vandalen of je caravan is gestolen.
- En zullen we eens ophouden te denken dat we het zelf altijd bij het rechte eind hebben en onze mening mogen opdringen? Denk maar eens aan religie, seksuele geaardheid, politieke overtuigingen, …
Ik ben ervan overtuigd dat jij ook heel wat veranderingen kunt bedenken die onze samenleving beter zouden kunnen maken. Probeer het eens. En richt je daarbij eens op de voordelen en bedenk niet meteen waarom je het niet wilt. Want ik weet, veel van wat we met z’n allen bedenken levert geen direct voordeel voor jezelf op, maar uiteindelijk wel voor de samenleving. Uiteindelijk zijn het de vrije denkers die de wereld verbeteren! En de generaties die ná ons komen zullen hen dankbaar zijn.